Ο Αύγουστος είναι ένας μήνας αφιερωμένος στην Παναγία. Πρώτα οι παρακλήσεις, έπειτα η μεγάλη θεομητορική εορτή της Κοιμήσεως, η απόδοση της εορτής και τέλος ο μήνας κλείνει με την εορτή της Αγίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Αν θα μπορούσαμε να δώσουμε έναν ιδιαίτερο χαρακτηρισμό στην Ελλάδα μας, τότε θα την αποκαλούσαμε χώρα Παναγιοφύλακτη, διότι αμέτρητα είναι τα Θεοτοκονύμιά της. Μία είναι η Παναγία, απλά κάθε τόπος, για να την τιμήσει έτι περισσότερο, της δίνει και από ένα ξεχωριστό όνομα. Συνήθως το όνομα αυτό συνδέεται και με κάποια εικόνα της Παναγίας. Σ' αυτές τις 15 ημέρες λοιπόν θεωρούμε χρέος μας να παραθέσουμε πληροφορίες και υλικό για τις πιο γνωστές εικόνες της Παναγίας. Θα ξεκινήσουμε με την Παναγία των Ποντίων αλλά και όλων των Ορθοδόξων, την Παναγία Σουμελά.
Σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σήμερα βρίσκεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο Βέρμιο, είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά. Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος Mελά και το ποντιακό ιδίωμα «σού», που σημαίνει «εις το», και έγινε Σουμελά «εις του Μελά». Το 386 μ.Χ, οι Αθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος ίδρυσαν το μοναστήρι στο όρος Mελά στον Πόντο, ύστερα από αποκάλυψη της Παναγίας. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η Ιερή Εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία είχε εικονογραφήσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.
Κατά καιρούς έκαναν επιδρομές στη Μονή κλέφτες και αλλόθρησκοι λόγω του πλούτου και της φήμης της. Υπάρχουν σχετικές αναφορές για θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού.Το 1922, εποχή που οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου διώχτηκαν από τα εδάφη των προγόνων τους, οι μοναχοί έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ Kομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου, στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας. Έκτοτε η εικόνα μαζί με τα άλλα κειμήλια παρέμειναν θαμμένα για 30 χρόνια μέχρι που ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, από τους τελευταίους μοναχούς της μονής, ταξίδεψε στον Πόντο και έπειτα από πολλές προσπάθειες βρήκε την εικόνα, τον πολύτιμο Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου που είχαν ενταφιαστεί μαζί με την εικόνα.
Αμέσως τα μετέφερε στην Αθήνα ,όπου εναποτέθηκαν στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών, έως το 1951 όπου ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά από τον γιατρό Φίλωνα Κτενίδη.
Τον Αύγουστο του 1952, η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε επίσημα στον Ιερό Ναό που χτίστηκε προς τιμήν Της στο όρος Βέρμιο.
Η εικόνα της Παναγίας της Τήνου βρίσκεται στον ομώνυμο προσκυνηματικό της ναό στην ιερά νήσο Τήνο των Κυκλάδων. Την ανακάλυψε η μοναχή Πελαγία της μονής Κεχροβουνίου ύστερα από όραμα και με θαυμαστό τρόπο.Η εικόνα ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στις 30 Ιανουαρίου 1823 και στο σημείο της ευρέσεως χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός προς τιμήν της Παναγίας. Η είδηση της εύρεσης της εικόνας, κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821 θεωρήθηκε καλός οιωνός και το νησί επισκέφτηκαν για αυτό το λόγο οι Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Νικηταράς και Μακρυγιάννης, για να προσκυνήσουν. Το συγκεκριμένο προσκύνημα είναι από τα πιο δημοφιλή με εκατοντάδες πιστούς να συρρέουν συνεχώς για να προσκυνήσουν την εικόνα της Μεγαλόχαρης. Στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου, η Μεγαλόχαρη απεικονίζεται σε στάση προσευχής. Απέναντί της είναι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ που κρατάει στα χέρια του έναν κρίνο ο οποίος συμβολίζει την αγνότητα, ενώ το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού κατεβαίνει από τον ουρανό. Τη θεματολογία της εικόνας τη γνωρίζουμε από αντίγραφο, αφού η αυθεντική εικόνα είναι σκεπασμένη από πολύτιμα πετράδια, αφιερώματα που καλύπτουν την παράσταση του Ευαγγελισμού και όχι της Κοιμήσεως, όπως ίσως θεωρούν κάποιοι εξαιτίας της γιορτής τον Δεκαπενταύγουστο. Η άποψη ότι η Ιερή Εικόνα είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά εδράζεται στην τεχνοτροπία της που θεωρείται παλαιότερη της βυζαντινής περιόδου και ανάγεται στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Αρκετοί εκτιμούν ωστόσο ότι είναι μεταγενέστερη.Μπαίνοντας κανείς στον ναό αντικρίζει την εικόνα στα αριστερά σε ένα μαρμάρινο προσκυνητάρι και εντυπωσιάζεται. Την ίδια εντύπωση προκαλούν και τα τάματα των πιστών που μαρτυρούν σε πολλές περιπτώσεις τις παρακλήσεις τους, κυρίως για θέματα υγείας. Αφιερώματα σε πολύτιμα μέταλλα σε σχήματα καρδίας, ζωτικών οργάνων, άκρων ή οφθαλμών. Καράβια, βάρκες, σπίτια και οτιδήποτε άλλο μπορεί να σκεφτεί ανθρώπου νους.
